اصل متمم
اصل متمم، یکی دیگر از اصول اولیهی شمارش است. این اصل، روشی است که گاهی میتواند برای جلوگیری از حالتبندیهای زیاد، به کار رود. در این اصل، به جای شمردن حالات مطلوب، حالات نامطلوب را میشماریم.
یک مثال
مثال زیر را در نظر بگیرید:
مثال: در چند عدد ۴ رقمی، رقم تکراری وجود دارد؟
پاسخ
اگر بخواهیم با اصل جمع و حالتبندی مسئله را حل کنیم، حالتبندی ما بسیار سخت و طولانی خواهد شد. بنابراین بهتر است روشی دیگر انتخاب کنیم.
ابتدا با اصل ضرب، تعداد اعداد ۴ رقمی که رقم تکراری ندارند را میشماریم. رقم سمت چپ، ۹ حالت دارد (۰ نمیتواند باشد). رقم بعدی ۹ حالت دارد (برابر رقم اول نمیتواند باشد). به همین ترتیب ۲ رقم دیگر به ترتیب ۸ و ۷ حالت دارند. پس در کل
تعریف اصل متمم
فرض کنید
سایر مثالها
توجه: سعی کنید ابتدا خودتان روی مسائل به قدر کافی فکر کنید و سپس به پاسخ مراجعه کنید.
مثال:
فرض کنید
پاسخ
شاید در نگاه اول بگوییم پاسخ
مثال:
در چند زیرمجموعه از مجموعهی
پاسخ
تعداد کل زیرمجموعههای مجموعه، طبق بخشهای قبل،
مثال:
اعداد طبیعی
پاسخ
ابتدا تعداد مقسومعلیههای مثبت عدد
از طرفی طبق بخشهای قبل، تعداد کل مقسومعلیههای مثبت عدد
پس طبق اصل متمم، پاسخ برابر